COVID-19 vertraagt ​​de voortgang naar universele toegang tot energie:
Rapport stelt vast dat de energiecrisis als gevolg van de oorlog in Oekraïne tot verdere tegenslagen kan leiden

Leestijd: 8 minuten

De COVID-19-pandemie is een sleutelfactor geweest bij het vertragen van de voortgang naar universele toegang tot energie. Wereldwijd hebben 733 miljoen mensen nog steeds geen toegang tot elektriciteit en koken 2.4 miljard mensen nog steeds op brandstoffen die schadelijk zijn voor hun gezondheid en het milieu. Bij het huidige tempo zullen in 670 2030 miljoen mensen zonder elektriciteit zitten – 10 miljoen meer dan vorig jaar werd voorspeld.

De 2022-editie van SDG 7 volgen: het energievoortgangsrapport toont aan dat de gevolgen van de pandemie, waaronder lockdowns, verstoringen van de wereldwijde toeleveringsketens en het gebruik van fiscale middelen om de voedsel- en brandstofprijzen betaalbaar te houden, het tempo van de vooruitgang in de richting van de duurzameontwikkelingsdoelstelling (SDG 7) om toegang tot betaalbare , betrouwbare, duurzame en moderne energie tegen 2030. Vooral in de meest kwetsbare landen en landen met een achterstand op het gebied van toegang tot energie is vooruitgang belemmerd. Bijna 90 miljoen mensen in Azië en Afrika die voorheen toegang hadden tot elektriciteit, kunnen het zich niet langer veroorloven om in hun basisenergiebehoeften te voorzien.

De effecten van de COVID-19-crisis op energie zijn de afgelopen maanden verergerd door de noodsituatie in Oekraïne, die heeft geleid tot onzekerheid op de wereldwijde olie- en gasmarkten en de energieprijzen heeft doen stijgen.

Afrika blijft de minst geëlektrificeerde ter wereld met 568 miljoen mensen zonder toegang tot elektriciteit. Het aandeel van Sub-Sahara Afrika in de wereldbevolking zonder elektriciteit steeg van 77% in 2020 naar 71% in 2018, terwijl in de meeste andere regio's hun aandeel in de toegangstekorten daalde. Terwijl 70 miljoen mensen wereldwijd toegang kregen tot schone kookbrandstoffen en -technologieën, was deze vooruitgang niet genoeg om gelijke tred te houden met de bevolkingsgroei, vooral in sub-Sahara Afrika.

Uit het rapport blijkt dat ondanks aanhoudende verstoringen van de economische activiteit en toeleveringsketens, hernieuwbare energie de enige energiebron was die door de pandemie groeide. Deze positieve mondiale en regionale trends op het gebied van hernieuwbare energie hebben echter geleid tot een groot aantal landen die elektriciteit het hardst nodig hebben. Dit werd verergerd door een daling van de internationale financiële stromen voor het tweede jaar op rij, tot US$ 10.9 miljard in 2019.

SDG7-doelstellingen hebben ook betrekking op energie-efficiëntie. Van 2010 tot 2019 bedroeg de wereldwijde jaarlijkse verbetering van de energie-intensiteit gemiddeld ongeveer 1.9%. Dit is ruim onder het niveau dat nodig is om de doelstellingen van SDG 7 te halen en om het verloren terrein in te halen, zou het gemiddelde verbeteringspercentage naar 3.2% moeten stijgen.

In september 2021 bracht de VN-dialoog op hoog niveau over energie regeringen en belanghebbenden samen om sneller actie te ondernemen om een ​​duurzame energietoekomst te realiseren die niemand achterlaat. In dit verband hebben de SDG 7-bewaarinstellingen, het Internationaal Energieagentschap (IEA), het Internationaal Agentschap voor hernieuwbare energie (IRENA), de Afdeling Statistieken van de Verenigde Naties (UNSD), de Wereldbank en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), als ze lanceren dit rapport, dringen er bij de internationale gemeenschap en beleidsmakers op aan om de winst in de richting van SDG 7 veilig te stellen; zich blijven inzetten voor voortdurende actie op het gebied van betaalbare, betrouwbare, duurzame en moderne energie voor iedereen; en om een ​​strategische focus te behouden op landen die de meeste steun nodig hebben.

Belangrijkste hoogtepunten over SDG7-doelen

Toegang tot elektriciteit

Het aandeel van de wereldbevolking met toegang tot elektriciteit is gestegen van 83% in 2010 tot 91% in 2020, waardoor het aantal mensen met toegang wereldwijd met 1.3 miljard is toegenomen. Het aantal mensen zonder toegang is gedaald van 1.2 miljard mensen in 2010 tot 733 miljoen in 2020. Het tempo van de elektrificatie is de afgelopen jaren echter vertraagd, wat kan worden verklaard door de toenemende complexiteit van het bereiken van verder afgelegen en armere niet-bediende bevolkingsgroepen en de ongekende impact van de COVID-19-pandemie. Om de doelstelling voor 2030 te halen, moet het aantal nieuwe aansluitingen worden verhoogd tot 100 miljoen per jaar. Met het huidige tempo van vooruitgang zal de wereld tegen 92 slechts 2030% elektrificatie bereiken.

Tussen 2010 en 2020 vertoonde elke regio van de wereld consistente vooruitgang op het gebied van elektrificatie, maar met grote verschillen. De toegang tot elektriciteit in Afrika bezuiden de Sahara steeg van 46% in 2018 tot 48% in 2020, maar het aandeel van de regio in het wereldwijde toegangstekort steeg van 71% in 2018 tot 77% in 2020, terwijl de meeste andere regio's, waaronder Centraal- en Zuid-Azië , zagen een daling van hun aandeel in de toegangstekorten. Sub-Sahara Afrika was goed voor meer dan driekwart van de mensen (568 miljoen mensen) die in 2020 geen toegang hadden.

Schoon koken

Het aandeel van de wereldbevolking met toegang tot schone brandstoffen en technologieën voor koken is in 69 gestegen tot 2020%, een stijging van 3% ten opzichte van vorig jaar. De bevolkingsgroei overtrof echter veel van de winst in toegang, met name in Afrika bezuiden de Sahara. Als gevolg hiervan is het totale aantal mensen dat geen toegang heeft tot schoon koken al tientallen jaren relatief stabiel. Tussen 2000 en 2010 was dit aantal bijna 3 miljard mensen, of een derde van de wereldbevolking. Het daalde tot ongeveer 2.4 miljard in 2020. De stijging was voornamelijk te danken aan verbeteringen in de toegang in grote, dichtbevolkte landen in Azië. Daarentegen is het toegangstekort in Afrika bezuiden de Sahara sinds 1990 bijna verdubbeld tot een totaal van ongeveer 923 miljoen mensen in 2020.

Er is een multisectorale, gecoördineerde inspanning nodig om de SDG 7-doelstelling van universele toegang tot schoon koken tegen 2030 te bereiken. Het is van cruciaal belang dat de wereldgemeenschap leert van de successen en uitdagingen waarmee landen worden geconfronteerd die hebben geprobeerd een beleid voor schone huishoudelijke energie te ontwerpen en uit te voeren.

Renewables

Het verzekeren van universele toegang tot betaalbare, betrouwbare, duurzame en moderne energie impliceert een versnelde inzet van hernieuwbare energiebronnen voor elektriciteit, warmte en transport. Hoewel er geen kwantitatieve doelstelling is voor SDG 7.2, zijn de bewaarders het erover eens dat het aandeel van hernieuwbare energie in het totale eindverbruik van energie (TFEC) aanzienlijk moet stijgen, ook al is het verbruik van hernieuwbare energie tijdens de pandemie blijven groeien, waardoor verstoringen van de economische activiteit worden overwonnen en toeleveringsketens. Hoewel het aandeel van de uitbreiding van de capaciteit op het gebied van hernieuwbare energie in 2021 met een recordbedrag is gestegen, verhullen de positieve mondiale en regionale trajecten het feit dat landen waar nieuwe capaciteitsuitbreidingen achterbleven, degenen waren die meer toegang nodig hadden. Bovendien hebben stijgende grondstof-, energie- en scheepvaartprijzen, evenals beperkende handelsmaatregelen, de kosten voor de productie en het transport van fotovoltaïsche (PV) modules, windturbines en biobrandstoffen verhoogd, waardoor de onzekerheid voor toekomstige hernieuwbare energieprojecten is toegenomen. Hernieuwbare aandelen moeten tegen 30 ruim 2030% van TFEC bereiken, tegen 18% in 2019, om op schema te liggen om tegen 2050 een energieneutrale uitstoot te bereiken. Om deze doelstelling te bereiken zou de beleidsondersteuning in alle sectoren moeten worden versterkt en effectieve instrumenten moeten worden geïmplementeerd om particulier kapitaal verder te mobiliseren, met name in de minst ontwikkelde landen, niet aan zee grenzende ontwikkelingslanden en ontwikkelingslanden op kleine eilanden.

Energie-efficiëntie

SDG 7.3 heeft als doel het wereldwijde tempo van jaarlijkse verbetering van de primaire energie-intensiteit – de hoeveelheid energie die wordt gebruikt per gecreëerde eenheid van rijkdom – te verdubbelen tot 2.6% in 2010–30 versus 1990–2010. Van 2010 tot 2019 bedroeg de wereldwijde jaarlijkse verbetering van de energie-intensiteit gemiddeld ongeveer 1.9%, ruim onder de doelstelling, en het gemiddelde jaarlijkse verbeteringspercentage moet nu 3.2% bedragen om het verloren terrein in te halen. Dit percentage zou nog hoger moeten zijn - constant meer dan 4% voor de rest van dit decennium - als de wereld tegen 2050 netto-nul-emissies van de energiesector wil bereiken, zoals voorzien in het IEA's Net Zero Emissions by 2050 Scenario. Vroege schattingen voor 2020 wijzen op een substantiële afname van de intensiteitsverbetering als gevolg van de COVID-19-crisis, als gevolg van een groter aandeel energie-intensieve activiteiten in de economie en lagere energieprijzen. De vooruitzichten voor 2021 wijzen op een terugkeer naar een verbeteringspercentage van 1.9%, het gemiddelde van het voorgaande decennium, dankzij een scherpere focus op energie-efficiëntiebeleid, met name in COVID-19-herstelpakketten. Het energie-efficiëntiebeleid en de investeringen moeten echter aanzienlijk worden opgeschaald om de doelstelling van SDG 7.3 binnen bereik te brengen.

Internationale financiële stromen

De internationale openbare financiële stromen naar ontwikkelingslanden ter ondersteuning van schone energie zijn voor het tweede jaar op rij gedaald tot 10.9 miljard dollar in 2019, ondanks de enorme behoefte aan duurzame ontwikkeling in de meeste landen en de toenemende urgentie van klimaatverandering. Het bedrag was met bijna 24% gedaald ten opzichte van het voorgaande jaar en kan nog verergeren door de pandemie in 2020. Over het algemeen blijft het financieringsniveau onder wat nodig is om SDG 7 te bereiken, met name in de meest kwetsbare en minst ontwikkelde landen.

De daling deed zich voor in de meeste regio's, met als enige uitzondering Oceanië, waar de internationale openbare stromen met 72% stegen. Het grootste deel van de dalingen was geconcentreerd in Oost- en Zuidoost-Azië, waar ze 66.2% daalden; Latijns-Amerika en het Caribisch gebied, waar ze met 29.8% daalden; en Centraal- en Zuid-Azië, waar ze met 24.5% daalden.

Hoewel de particuliere sector de meeste investeringen in hernieuwbare energie financiert, blijft overheidsfinanciering essentieel om particulier kapitaal aan te trekken, onder meer voor het creëren van een gunstig klimaat voor particuliere investeringen, het ontwikkelen van de benodigde infrastructuur en het aanpakken van waargenomen en reële risico's en belemmeringen voor investeringen in de energietransitie. Internationale publieke stromen naar landen die niet over de financiële middelen beschikken om hun energietransities te ondersteunen, vormen een groot deel van de internationale samenwerking die nodig zal zijn voor een wereldwijde energietransitie die de wereld dichter bij het bereiken van alle SDG's brengt.

Indicatoren en gegevens voor het volgen van de voortgang

Het volgen van wereldwijde vooruitgang voor SDG 7-doelen vereist hoogwaardige, betrouwbare en vergelijkbare gegevens voor geïnformeerde en effectieve beleidsvorming op mondiaal, regionaal en landelijk niveau. De kwaliteit van de gegevens is verbeterd door nationale en internationale samenwerking en solide statistische capaciteit. Nationale gegevenssystemen verbeteren naarmate landen wettelijke kaders en institutionele regelingen vaststellen voor uitgebreide gegevensverzameling voor het evenwicht tussen vraag en aanbod van energie; eindgebruikersenquêtes uitvoeren (bijv. huishoudens, bedrijven, enz.); en het ontwikkelen van kaders voor kwaliteitsborging. Echter, nadat de pandemie toesloeg en het tempo van de voortgang naar Doel 7 verstoorde, zijn er meer investeringen in kwaliteitsstatistieken nodig om te weten waar we staan ​​en hoe we weer op het goede spoor kunnen komen. Dit is vooral belangrijk voor ontwikkelingslanden, met name de minst ontwikkelde landen (MOL's), om hun nationale energiebeleid en -strategieën te informeren om ervoor te zorgen dat niemand achterblijft.

**********

Zitate

“De schokken veroorzaakt door COVID-19 hebben de recente vooruitgang in de richting van universele toegang voor elektriciteit en schoon koken ongedaan gemaakt, en hebben vitale verbeteringen in energie-efficiëntie vertraagd, zelfs toen hernieuwbare energiebronnen een bemoedigende veerkracht vertoonden. Vandaag heeft de Russische invasie van Oekraïne geleid tot een wereldwijde energiecrisis, met enorme prijspieken tot gevolg die bijzonder ernstige gevolgen hebben voor opkomende economieën. Veel van deze economieën bevonden zich al in ernstige financiële moeilijkheden als gevolg van de COVID-19-crisis, en het overwinnen van deze moeilijkheden om op het goede spoor te komen voor de Duurzame Ontwikkelingsdoelen zal enorme en innovatieve financiële oplossingen van de internationale gemeenschap vereisen.”

Fatih Birol, uitvoerend directeur, Internationaal Energieagentschap

“De internationale publieke financiering voor hernieuwbare energie moet versnellen, vooral in de armste, meest kwetsbare landen. We hebben gefaald om de meest behoeftigen te ondersteunen. Met nog maar acht jaar te gaan om universele toegang tot betaalbare en duurzame energie te bereiken, hebben we radicale acties nodig om de toename van de internationale openbare financiële stromen te versnellen en deze op een meer rechtvaardige manier te verdelen, zodat 733 miljoen mensen die momenteel achterblijven kunnen genieten van de voordelen toegang tot schone energie.”

Francesco La Camera, directeur-generaal, Internationaal Agentschap voor hernieuwbare energie

“Het 2022-rapport constateert dat er vooruitgang is geboekt in de richting van betaalbare, betrouwbare, duurzame en moderne energie voor iedereen, maar niet in het tempo voor 2030. Erger nog, twee jaar pandemie hebben een negatieve invloed gehad op de internationale investeringsstromen om hernieuwbare energie in ontwikkelingslanden te promoten. Dit zijn de landen die de meeste investeringen nodig hebben om Doelstelling 7 te bereiken, ook in het verzamelen van gegevens om het beleid en de strategieën voor duurzame energie te helpen monitoren en evalueren.”

Stefan Schweinfest, Afdeling Statistieken van de Verenigde Naties

“Wij geloven dat SDG 7 een haalbaar doel is en blijft, en we dringen er bij regeringen en de wereldgemeenschap op aan om hun inspanningen op te schalen om universele energietoegang te integreren in nationale energietransitieplannen, en om ons te concentreren op de meest afgelegen, kwetsbare en armste niet-bediende bevolkingsgroepen om ervoor te zorgen dat er geen een blijft achter.”

Riccardo Puliti, Vice President Infrastructuur, De Wereldbank

“Miljoenen mensen worden gedood door hartaandoeningen, beroertes, kanker en longontsteking, omdat ze nog steeds afhankelijk zijn van vuile kookbrandstoffen en technologieën die belangrijke bronnen van luchtvervuiling zijn. Vooral vrouwen en kinderen lopen risico: zij brengen de meeste tijd in en om het huis door en dragen daarom de zwaarste last voor hun gezondheid en welzijn. De overgang naar schone en duurzame energie zal niet alleen bijdragen aan het gezonder maken van mensen, het zal ook onze planeet beschermen en de gevolgen van klimaatverandering verzachten.

Dr. Maria Neira, directeur, ministerie van Milieu, Klimaatverandering en Gezondheid, Wereldgezondheidsorganisatie

**********

Dit is de achtste editie van dit rapport, voorheen bekend als het Global Tracking Framework (GTF). De editie van dit jaar werd voorgezeten door de Wereldbank.

Het rapport is ook te downloaden op: https://trackingsdg7.esmap.org/

Het rapport werd gefinancierd door het Energy Sector Management Assistance Program (ESMAP) van de Wereldbank.